TRUYỆN NGẮN LỖ THỦNG TRÊN TRẦN NHÀ

1. Lỗ thủng trên trần nhà 

Chuyện. Chồng ba mươi, vợ ba mốt. Chị tự nhũ. Sao mẹ mình không sinh mình trước một năm, để được cái cung "Nhất gái hơn hai; nhì trai hơn một", biết đâu bây giờ lại giàu sụ. Nghĩ xong chị đột nhiên mỉm cười. Nụ cười của người đàn bà chưa bao giờ làm mẹ chậm như Quỳnh Hương lặng lẽ sau vườn! 

Anh làm công nhân sản xuất Máy nén khí; chị làm nhân viên tạp vụ công ích chuyên cắt lá, tỉa cành; bón phân, tưới nước cây kiểng biệt thự. Nói chung là chăm sóc vườn nhà cho một đại gia ở căn hộ cao cấp Phú Mỹ Hưng; việc nhẹ, lương cao. So với chuyên môn của một kỷ sư mới ra trường; thu nhập của chị cao gấp hai lần, mà chị thì mù chữ vĩnh viễn. Cũng là sự mâu thuẫn trong lao động và việc làm của nhịp sống đô thành Sài Gòn thời kinh tế thị trường mở cửa. 

Chị. Ngoài việc "việc nhẹ lương cao" thi thoảng lại có tiền boa của ông chủ. Công bằng mà nói, mỗi lần nhận những đồng tiền "ngoài luồng" chị rất vui. Có điều, mỗi khi boa tiền cho chị xong; ông chủ chạy xe ra khỏi cổng ngôi nhà sang trọng; đầy ắp tiện nghi này; không quên để lại cho người làm vườn đôi mắt màu bùn non thẩm quạch. 

Gì thì gì chị vẫn cứ nghèo; tiền lương, tiền boa chỉ đủ ăn chứ không thể tậu nhà lầu, sắm xe hơi như cán bộ Nhà nước được. Bất giác chị thấm thía câu cửa miệng của bà ngoại “Cha mẹ nghèo con vất vả gian nan”. Rứa đó, chị hay nghĩ linh tinh; mỗi khi rảnh tay, rảnh chân. Kể cả khi đêm đen hiện về; chị nằm gác tay lên trán, mắt đăm đắm nhìn lỗ thủng trên trần nhà; chờ một câu trả lời nhất quán. 

Cả những khi anh đi làm về muộn; bước chệnh choạng, mang theo chút nồng nàn của rượu đắng; chút cay đắng của củ hành, tép tỏi; chút giang hồ của đàn ông. Hình ảnh này tuy đơn điệu; rời rạc nhưng lặp đi lặp lại hoài, ắt sẽ thành bản chất. Chị cả nghĩ rồi chị trấn an. Thôi kệ, đời mà! Sau đó khẩn trương dìu anh vào phòng. Làm vợ thì vui thật; nhưng đôi lúc buồn thiu, chán ngắt tỷ như chồng say rượu. Bởi lẽ say là chết ba phần tư cơ thể; một phần tư còn lại sống thoi thóp; nhằm giúp cho tim nó không ngủ quên; để sáng mai hàng xóm khỏi dựng rạp, đánh trống ui ầm mà thôi. Người chết; dẫu có một phần đi nữa thì chẳng làm ăn được gì? Lỗ thủng trần nhà từng mách bảo chị như thế! 

Hôm nọ có con rắn mối thẫn thờ; không biết từ đâu đến chiếm hữu cái lỗ thủng trên trần nhà của chị. Nó thò đầu xuống, thụt đầu lên. Nó thè lưỡi ra, kéo lưỡi vào. Đôi mắt thì ướt mềm như đang khóc ai? Nó nhìn chị; chị nhìn nó. Chị và nó quần thảo nhau đến sáng, chẳng ai chịu đi ngủ; đến phờ phạt, hốc hác với hàng loạt câu hỏi đại loại được nêu ra nhưng chưa có câu trả lời thỏa đáng. Lỗ thủng trên trần nhà và con rắn mối; ai là thủ phạm, ai là nạn nhân? 

Sáng. Chị đến chỗ làm hơi muộn, một lúc sau bác bảo vệ nhắn chị ra cổng có em gái đến gặp. Vừa thấy chị, em đã vội vàng thưa chuyện. 

- Đêm qua, anh hai về muộn, gọi mãi mà chị không mở cửa nên ảnh vào phòng em và ngủ lại đó. 

Chị giật mình. 

- Thế, anh ấy có say rượu không? 

- Dạ không. 

Chị nín thở, tiếp tục. 

- Anh ấy có bảo em làm gì không? 

Em gái ấp úng. 

- Dạ có, anh ấy bảo em ôm… 

Ôm. Nghe đến từ này dường chịu hết nổi. Chị bèn lao nhanh ra đường, chạy như bay về phía bình minh lóng lánh; trong nỗi bàng hoàng. Chị lầm bầm. Say là chết, không say là sống; mà sống thì phải làm việc, phải hoạt động để sinh tồn. Kể cả sinh lý. Lỗ thủng trên trần nhà cam đoan với chị như vậy! 

Chị cắm đầu cắm cổ chạy mãi; bỏ lại đứa em gái mười bảy tuổi xinh như ngọc; bỏ lại hình ảnh con rắn mối xám xịt; thò đầu xuống, thụt đầu lên; thè lưỡi ra, kéo lưỡi vào mỗi lúc một nhiều; càng lúc càng dồn dập, mạnh mẽ; cuốn cuồn như sóng, ai mà chịu nổi. Theo đó, ông chủ biệt thự định đuổi theo chị; nhưng ông ấy sựt nhớ còn cô em gái đứng bên cạnh, nên gặn hỏi cho ra lẽ. 

- Ủa, em nói em ôm mềm ra ngoài ngủ với mẹ nghĩa là sao? 

Cô vừa khóc, vừa tỉ tê. 

- Dạ, thì tối qua chồng chị ấy về muộn; gọi hoài mà chị ấy không mở cửa nên ảnh qua phòng em; bảo em ôm mền ra ngoài ngủ với mẹ, cho ảnh mượn chỗ tạm trú qua đêm. Chuyện chỉ có vậy thôi nhưng em mới nói đến tiếng “ôm”; chị ấy đã thất thần, xách dép chạy mất tiêu rồi! 

Ông chủ trố mắt ngạc nhiên. 

- Rồi sao nữa? 

Cô đứng im, không trả lời. Ông chủ lại tò mò. 

- Nói đi ông cho tiền. 

Nghe đến đây cô em gái nổi điên, quát. 

- Ông đi mà hỏi cái lỗ thủng trên trần nhà; bảo nó mách cho, rõ giàu! 

Đôi mắt màu bùn non của ông chủ sủi tăm; hướng theo chiếc bóng gầy rộc của người làm vườn; mỗi lúc một nhỏ dần trên con đường mưu sinh đầy trắc ẩn. 

Sài Gòn, 3.2020 

2. Lão Hỷ 

Các cụ ngày xưa nói cấm có sai; hai tuổi Mậu Tuất và Canh Tý lấy nhau, có mà cãi nhau suốt đời. Giải thích xong lão tự tin đánh cược. 

- Đứa nào không tin dắt tau đi nhậu một chầu biết liền. 

Hôm nay lão lại cãi nhau với vợ. Cãi xong lão xách giỏ đi chợ. Đến chợ, lão đứng chống nạnh một chặp; đảo mắt quanh chợ một vòng, rồi dừng lại trước quày bán thực phẩm của bà Bảy ở xóm trên, cách nhà lão chừng khoen rựa. Lão lựa tới, lựa lui cuối cùng chọn một miếng thịt mông, bảo bà cân thử. Bà Bảy cân xong, lão nhìn mặt cân tá hỏa. 

- Có từng nầy thịt heo mà những Chín lạng hả Bảy? 

Nghe thế, bà Bảy đứng phét dậy, lớn tiếng. 

- Ý ông nói là tui cân thiếu chứ gì? Nầy nhé, Bảy đây bán thịt gần ba mươi năm; độc cân đủ, cân đúng cho khách; chẳng thèm gian lận của ai bao giờ, dù một lát bẻo beo. 

Lão ấm ức. 

- Nó nhẹ hều thế kia mà gần cả cân thịt, bà bảo không gian là gì? 

Thế là cuộc khẩu chiến diễn ra ngay lập tức; mỗi lúc một ly kỳ; gay cấn, hồi hộp. Sau đó nó kéo dài suốt đêm bất phân thắng bại. Cả cái chợ chồm hổm bỏ buôn, bỏ bán; không khí trở nên căng thẳng, ngột ngạt. Rạng sáng hôm sau, người ta mới tìm ra được nguyên nhân cơ bản của nó là. 

- Có một chiếc lá me bay qua; rớt xuống, dính trên đĩa cân; vô tình nâng trọng lượng miếng thịt lên Chín lạng. 

Tuy sự việc xảy ra ngoài ý muốn, song bà Bảy vẫn tự nhận mình thua cuộc; bà xin lỗi lão Hỷ, lườm con Hiền ngồi kế bên một cái dài thòn; tay không ngừng phe phẩy bìa báo nhàu bấn, in hình gương mặt khả ái nữ diễn viên điện ảnh Lý Nhã Kỳ nhuốm màu huyết dụ. 

Quá trưa lão Hỷ mới về đến nhà; chân vừa bước qua cái đà cửa gỗ Thầu đâu mòn lĩn, ông thảy luôn miếng thịt cho vợ, giục. 

- Bà ơi, lẹ tay lên chút xíu, tui đói bụng lắm rồi! 

Bà Hỷ cằng nhằng: 

- Từ từ để tôi cân lại xem có đủ không đã, đói đâu có chết mà sợ! 

- Thế cái gì mới chết? 

- Mắc dịch! 

Miệng vừa bốp chát với chồng, tay vừa móc miếng thịt heo lên cái cân rô - manh thời bao cấp còn lại hầu như hoen rỉ toàn thân. Bà xác quyết. 

- Có từng nầy thịt heo mà đến Chín lạng à? Ông lại tham ô rồi, vẫn chứng nào tật ấy. Cái Thoa đâu, ra đây lập biên bản bố mầy tự ý nâng khống giá trị thực phẩm lên nhé! 

Lão tự nhiên hóa thành Từ Hải, đứng chết trân giữa nhà. Tội thiệt! 

Chiều muộn. Lão lủi thủi ra chợ, phân bua. 

- Các bà, các chị ơi, cái gì cũng cân. Hạt gạo, nắm đỗ thì thêm ra, bớt vào còn được; đằng nầy trái bí, trái bầu; con cá, con tôm lỡ thiếu hụt thì làm sao? Chẳng lẽ cạo một cái vãy, bóc một lớp võ. Các bà tạo sự công bằng kiểu gì vậy? 

Cả chợ im re, thậm chí có người còn giấu hẳn cái cân ra sau đít, lấm lét nhìn lão. 

Nghe lão nói vậy, bà Bảy rầu rầu giải thích thêm. 

- Lão Hỷ, chiếc lá me lúc nãy là của con Hiền đó. Nó bán ế quá, qua đây ngồi hát bài Vùng Lá Me Bay làm rơi xuống đĩa cân của tui đó! 

Lão tròn mắt. 

- Đâu, bà hát thử một đoạn tui nghe coi. 

Bà Bảy tằng hắng, lấy giọng. 

- Nhìn lá me bay nhớ kỷ niệm hai chúng mình 

Ngày đó quen nhau vương chút tình trên tóc mây 

Ðôi mắt thơ ngây, hoa nắng ươm đầy 

Ðẹp tựa như lá me bay nên tình anh trót vay. 

Nghe bà Bảy hát, mặc dầu tiếng được, tiếng mất; lổn nhổn ca từ nhưng lão vẫn cảm nhận nỗi buồn chia ly của hai kẻ yêu nhau; bèn ngồi xuống cạnh bà, nhỏ nhẹ. 

- Thời gian trôi nhanh quá, mới đây mà trời đã sắp sang Thu rồi. Cây bắt đầu thay lá, để giúp thân giữ nước và năng lượng. Điều kiện thời tiết ở ta không thuận lợi, kích thích tố trong cây kích hoạt mạnh nên khiến me rụng lá. 

Bà Bảy chẳng biết ất giáp gì về điều ông vừa nói, có điều bà chợt nhận ra cái gì thay đổi đều làm cho người ta suy nghĩ, lo lắng. Hôm nay, một chiếc lá me rơi, khổ thịt heo của bà bỗng tăng cân; biết đâu ngày mai chiếc mo cau nhà bà rụng xuống, mảnh sân đầy lên một chồng ký ức tuổi thơ. 

Bà định nói thêm vài câu nữa, lại thôi. Ngước mắt nhìn dáng lão thất thểu quay về. Phía cuối chợ, một vệt nắng chiều quét qua quày rượu hai Nhâm như đường kiếm của nhà văn Kim Dung trong tiểu thuyết Tiếu Ngạo Giang Hồ một thời vang bóng. Bà bảy vái thầm trong bụng. 

- Lạy trời, lão đừng tạt vào quán rượu. Rượu người ta cũng bỏ lên cân, biết đâu một chiếc lá vô tình, cơn say sẽ nặng hạt! 

Sài Gòn, 3.2020 

3.Khoanh vùng dập kiến 

Ở quê mỗi lần nhức mỏi, ông thường ra sau vườn, lấy que củi vẽ một vòng tròn, khoanh ổ kiến lửa lại, không cho nó bò lan ra ngoài. Ông sợ kiến mang mầm bệnh, gieo rắc cho các loại côn trùng khác. Ông sợ ở dưới đất lâu ngày, kiến không biết dương gian phải quấy thế nào, nên cắn bừa, cắn ẩu làm tổn thương người vô tội. 

Mấy bữa nay trời chuyển, ông ra lan can nhìn xuống đường, xuống phố người và xe vẫn thản nhiên đi lại. Không biết ai trong số họ đã bị kiến cắn hay chưa? Chợt điện thoại reo, ông nhấc máy. 

- Bố đang làm gì đó? Bố khép cửa sổ lại giúp con, dự báo thời tiết trời sắp mưa rồi đó! 

Ông buông ống nghe, bước đến đóng 2 cánh cửa sổ lại, tiện tay khép hờ luôn 2 cánh cửa lớn, vào nhà ngồi thở ra. Sự liên kết giữa thiên nhiên với vạn vật; giữa vạn vật với con người; giữa con người với con kiến là có thật. Bỗng một con kiến gầy rộc, ló đầu qua khe cửa nhìn ông, đôi mắt thâm quầng. Chắc đêm qua nó mất ngủ vì nhớ bạn tình chăng? Thay vì khoanh vùng, cách ly, dập kiến, thì ông nhẹ nhàng bắt nó, thả lên thành lan can, cho nó được tự do, muốn bò đi đâu thì đi. Ở trên lầu này, kiến không thể lây lan bệnh tật cho bất kỳ ai. Bởi sự liên kết giữa lòng đất với không trung cách nhau mấy lớp bê tông dày cộm là không thể! 

Chỉ có điều, kiến bò đi lung tung, gặp người khác không hiểu chuyện sẽ giết nó. Hoặc sợ hải, hoặc phòng vệ quá đáng. Kiến chết rồi, mai mốt trời chuyển mưa ai báo tin, để còn biết mà đóng cửa sổ, rút quần áo cho con gái. Từ ngày bà mất, con nó đón ông lên đây ở. Con cho ăn, cho mặc thì phải làm một việc gì đó bù lại chứ! 

- Ở đời ai cho không ai cái gì, phải không kiến? 

Sài Gòn, 3.2020 

4. Người Đàn Bà Cõng Nắng 

Giao mùa. Chị về đến nhà trời sẫm tối. Bé Mận, thay vì chạy ra đón mẹ, nó lại đứng giữa sân giữ chặt cái bội tre sút vành. Chị ngạc nhiên. 

- Con nhốt gà hả? 

- Dạ không, con giữ nắng hộ mẹ! 

Nghe con nói, chị chớm nước mắt, lặng lẽ đi vào nhà, móc chiếc gùi lên đầu phên, ngã lưng xuống giường, thở ra. 

- Sang thu, nắng phai rồi, lấy gì cho chồng làm thơ đây? 

Anh nhướn người nắm lấy tay chị thều thào. 

- Mai ra đồng nằm thiếu gì nắng hả em! 

Chị quay mặt nhìn ra ngoài thăm thẳm. 

- Đành vậy, nhưng nắng không can thiệp vào bệnh ung thư của anh. Còn rượu cứ như con nợ truyền kiếp với thi ca. 

- Thôi ngủ đi em, mọi chuyện đều có nguyên nhân của nó mà. 

Chị nói thêm một câu nữa trước khi im lặng. Một thứ im lặng xa xỉ. 

- Mà không có nó kỳ thực thơ anh đâu có hay. Khổ rứa! 

Sài Gòn, 3.2020 

5. Gái trinh 

Nghe tin em mắc dịch corona chủng mới. Ông bỏ công ty và cô trợ lý xinh đẹp chạy đến bệnh viện. Đặt buổi chiều lùa thùa xuống đầu giường 21 nhưng không thấy bệnh nhân đâu? Ông thất thần hỏi người nằm kế bên. Họ lắc đầu, chỉ tay ra cửa sổ mơ màn. 

- Cô ấy đi rồi! 

Ông lảo đảo dọc hành lang, phố xá, cao ốc, cao tầng sáng loáng đuổi theo chiếc bóng blue trắng toát, chập chờn bấu víu. Ông gỡ đằng đầu nó lại níu đằng chân. Dùng dằng, dai dẳng... 

Khuya. Ông về đến nhà thì thấy em ngồi đó, nhợt nhạt. Em cầm trên tay buổi chiều nhàu bấn. Ông lao đến, song không kịp. Em bay ra cánh đồng bát ngát, lẫn vào sương, vào đêm hun hút, bỏ lại bệnh án xanh lè bút tích. 

- Bệnh nhân trở về từ vùng dịch Vũ Hán! 

Tháng Ba, 2020 

Bình Địa Mộc